پادکست‌ ها چه مفهومی دارند و چگونه دنیای دیجیتال را دگرگون کردند؟

پادکست یعنی چه و چه کاربردی دارد؟ 

خاطرات کودکی خود را به یاد دارید که قبل از خواب، با چشم‌های بسته نوای زیبای صدای مادرتان، داستان‌های متعددی برایتان روایت می‌کرد تا خوابتان ببرد؟ شاید داستان‌های شبانه را بتوان نوعی پادکست و حتی اولین پادکست‌هایی نامید که در طول زندگی به آن گوش فرا داده‌ایم. برنامه‌های رادیویی گوش‌نوازی که با آن‌ها خندیدیم، اشک ریختیم و قلبمان لرزید، در قدم بعدی قرار دارد. با ما همراه باشید تا به بررسی این موضوع که "پادکست ها چه مفهومی دارند و چگونه دنیای دیجیتال را دگرگون کردند" بپردازیم.

درست همان‌طور که موسیقی، کلید اتصال دنیای مادی با روح انسان است؛ پادکست‌ها نیز می‌توانند زندگی انسان را متحول نمایند. چگونه؟ با ادامه‌ی مقاله همراه باشید تا متوجه شوید چرا پادکست‌ها توانسته‌اند امروزه، یکی از مهم‌ترین بخش‌های پلتفرم‌های دیجیتال را به خود اختصاص دهند. اصطلاح پادکست، در واقع ترکیبی از کلمات انگلیسی iPod و Broadcast است.

آیپاد چیست؟

آیپاد در واقع نوعی دستگاه پخش کننده فایل‌های صوتی‌ست؛ که در سال 2001 تمام جهان را با تکنولوژی خود تکان داده؛ تا سال‌ها یکی از پرفروش‌ترین لوازم الکترونیکی شرکت اپل بود. از سویی کلمه‌ی Broadcast به معنای انتشار سخن و پخش برنامه است. بن همرلی، نخستین کسی بود که حین نگارش روزنامه‌ی The Guardian برای شبکه‌ی BBC، پیشنهاد ساخت پادکست را در فوریه‌ی 2004 داد.

سپتامبر 2004 نیز، این عبارت برای نخستین بار توسط دنی گرگوار، در یک وبلاگ‌نویسی صوتی مورد استفاده قرار گرفت. پادکست‌ها، فایل‌های صوتی دیجیتالی هستند که در پلتفرم‌های متعددی مانند Pocket Casts، اسپاتیفای و حتی سایت‌های معمولی منتشر شده؛ قابلیت دانلود فایل را برای کاربر فراهم می‌نمایند. برنامه‌هایی که به صورت پادکست پخش می‌شوند، عمدتا داستان محور هستند و از قضایای خاصی پیروی می‌کنند.

قابلیت دانلود این فایل‌ها، کاربران را قادر می‌سازد که در هر لحظه و هر کجا، به سادگی به این برنامه‌ها دسترسی پیدا نمایند. از سویی دانش گسترده و موضوعات متنوعی که در پادکست‌ها تحت پوشش قرار می‌گیرد، پادکست را تبدیل به یکی از پرطرفدارترین برنامه‌ها نموده است که هم می‌توان آن را در حال پخش استریم کرد؛ و هم با افزودن این فایل‌ها به پلی‌لیست روزمره‌ی خود، به آن‌ها گوش داد.

یک قدم نزدیک‌تر به مفهوم پادکست‌! 

حال که معنی پادکست را از طریق کالبدشکافی واژه‌ها آموختیم، یک گام جلوتر می‌رویم تا در جریان روند اجرا و پخش این برنامه‌ها قرار بگیریم. پادکست‌ها معمولا پخش سریالی دارند. یک یا چند مجری، میزبانیِ هر قسمت از این برنامه‌های سریالی را بر عهده می‌گیرند، و ضمن درگیر کردن مخاطب با موضوع خاص یا رویدادی جالبِ توجه، برنامه را به پیش می‌برند.

گاهی نقطه‌ی اوج موضوع، جایی که کاربر با نفس‌های حبس شده انتظار ادامه‌ی واقعه را می‌کشد، درست در پایان فایل قرار می‌گیرد؛ به این صورت، کاربر ترغیب می‌شود تا به قسمت‌های بعدی پادکست نیز گوش دهد. محتوای درون پادکست‌ها، ممکن است از قبل با دقت نگارش و ویرایش شده باشد و سپس اجرا گردد؛ یا کاملا حاصل بداهه‌پردازی مجریان باشد.

علاوه بر این، پادکست‌ها موضوعات متنوع و بسیار گسترده‌ای را به خود اختصاص می‌دهند. پادکست شما می‌تواند شرح حال و وقایع یک سلبریتی باشد، یک تابوی جامعه را به چالش بکشد، باورهای شما را در هم بشکند یا آن‌ها را شکوفا کند، چراغ ایده‌ی جدیدی را در ذهن شما روشن نماید و بسیاری تاثیرات قابل توجه دیگر.

پادکست‌ها، از لنز تجاری! 

هزینه ی تولید محتوای صوتی بسیار مقرون به صرفه است و شاید این را بتوان یکی از مهم‌ترین مشخصات پادکست دانست! شما با کمترین هزینه، می‌توانید به این فایل‌ها دسترسی پیدا نمایید. حتی بسیاری از پادکست‌های رایگان نیز، در پلتفرم‌های گوناگون وجود دارد. در بعضی موارد، پادکست‌ها توسط شرکت خاصی نگارش شده‌اند یا برخی از این برنامه‌ها، شرکت خاصی را به عنوان اسپانسر و پشتیبان، پشت خود دارند.

پادکست‌های اسپانسر شده، معمولا از محتوایی تبلیغی برخوردارند؛ یا در دل موضوع، گذری هم به تبلیغات می‌زنند.در بسیاری از موارد، خود پادکست می‌تواند حاصل یک کار تجاری باشد؛ که توسط شرکت یا نهادی، برای تبلیغ و گسترش برند و محصولات‌شان صورت می‌پذیرد.

یا حتی یک پادکست روایی ساده، می‌تواند از طریق اشتراک پولی به دست کاربر برسد، کالاهایی را هم‌سو با روایت موضوع خود تبلیغ نماید و از طریق آن کسب درآمد کند. به همین دلیل اکثر پادکست‌ها، در تلاش برای پوشش موضوعات ناب و پرطرفدار هستند؛ تا از طریق آن بتوانند توجه مخاطبین و شرکت‌های اسپانسر را به خود جلب نمایند.

پادکست، هنر صدا و موضوع‌پردازی! 

پادکست‌ها، درست مانند فایل‌های موسیقی، محفل صداگذاری و صداپردازی‌های تخصصی‌ست. تولید صدا در این برنامه‌ها، در کنار موضوع جذاب، به عنوان یکی از عناصر اصلی جذب مخاطب قرار می‌گیرد. اگر اینترنت را کاسه‌ی عظیمی سرشار از آبنبات‌های کوچک و رنگارنگ تصور کنیم، آن آب‌نبات‌های رنگارنگ پادکست‌هایی هستند که تنوع گسترده و بسیار زیادی را متوجه خود ساخته‌اند. طعم، رنگ و رایحه‌ی هر یک از این آب‌نبات‌ها با دیگری متفاوت است.

موضوع یک پادکست، می‌تواند حاصل یک تحقیق علمی باشد؛ یا شنونده را درگیر برشی از وقایع زندگی افراد حقیقی نماید. بسیاری از این برنامه‌ها، حتی سایت‌های اختصاصی خود را دارند که در آن، می‌توان پردازش استادانه‌ی صدا را، در کنار موضوعاتی گوناگون و مختلف تجربه نمود. درست مانند طعم آبنباتی که روی زبان افراد پخش می‌شود و بسته به ذائقه‌ی هر کس، علاقمندان خاص خود را دارد؛ استقبال از پادکست‌ها نیز به سلایق شنوندگان بستگی دارد.

یک پادکست می‌تواند با رسپی خلاقانه‌ی غذا توجه شما را جلب نماید و به یکی از بهترین پادکست ها تبدیل شود. یا با تحلیل و بررسی فیلم و سریالی خاص، کتابی پرفروش، اتفاقی خنده‌دار و جالب، واقعه‌ای جنایی و هیجان‌انگیز مخاطبان را به خود جذب کند. شما می‌توانید در حالی‌که از زوایا و اسرار یک پرونده‌ی قتل باخبر می‌شوید، گوش خود را به توصیه‌های کارشناسی که روابط احساسی ما را به چالش می‌کشد؛ بسپارید. 

روند تولید پادکست چیست؟ 

مردم عموما با انگیزه‌های مختلفی به تولید پادکست روی می‌آورند. ممکن است ساخت پادکست صرفا به دلیل به اشتراک گذاری ایده‌ای خلاقانه باشد، یا با هدف دیده شدن در فضای شبکه‌های اجتماعی مجازی صورت پذیرد، در جهت ساخت جامعه‌ای از همفکران ساخته شده، خدمات آموزشی ارائه کند، برای کسب درآمد شکل بگیرد و یا به سادگی، به دلیل علاقه‌ی شخصی باشد! یک پادکست به طور معمول پس از طراحی و ساخت، در سرورهای اینترنتی بارگذاری می‌شود؛

تا شنونده با استفاده از نرم‌افزارهای مدیاپلیر کامپیوتری یا موبایلی، به آن دسترسی پیدا کند؛ آپدیت‌های جدیدش را چک نماید و سریِ جدید آن را دانلود نماید. حتی می‌توان با استفاده از تنظیمات اختصاصی نرم‎افزارها، دانلود پادکست خاصی را به صورت اتوماتیک انجام داد. به این طریق، فرد به گوش دادن هر قسمت جدید از برنامه، ترغیب خواهد شد. برنامه‌های مختلفی در تلفن‌های همراه وجود دارد که به افراد امکان گوش دادن و دنبال کردن پادکست‌ها را می‌دهند.

حتی بسیاری از شنوندگان، قادر هستند پادکست مد نظر خود را با سایر افراد به اشتراک بگذارند و سرعت پخش آن پادکست را در دنیا چندین برابر کنند. از سویی، روند تولید پادکست تقریبا به یک سبک تبدیل شده است؛ که افراد بسیاری برنامه‌های رادیویی یا سایر رسانه‌های خود را، با سبک تولید پادکست تطبیق می‌دهند. بعلاوه پادکست‌ها را می‌توان با هزینه‌ی پایینی تولید نمود. ضمن این‌که پادکست، رسانه‌ای کاملا منعطف است. به این معنا که مصرف کننده ممکن است خود، تبدیل به یک تولیدکننده‌ی مستقل گردد و هر دو در تعامل مستقیم با یکدیگر هستند. 

انواع پادکست‌ها 

• پادکست‌های پیشرفته:

پادکست‌های پیشرفته که گاه به اسلایدکَست نیز معروف هستند، لینک‌های متعددی را به عکس‌های خاصی مرتبط می‌سازند؛ که به طور هماهنگ با روند پیش‌رویِ پادکست، آن را به شنونده معرفی می‌نمایند و تقریبا پادکست را، تبدیل به یک نمایش اسلاید روایی می‌نماید.

• پادکست‌های داستانی نگارش یافته یا Scripted Podcasts:

معمولا این دسته از پادکست‌ها، پادکست داستانی، روایی و زندگی روزمره نیز نامیده می‌شوند. این برنامه درست مانند یک درام رادیویی‌ست؛ که ممکن است داستان‌های تخیلی را برای شما روایت نماید، داستان‌های واقعی از اشخاص حقیقی را برایتان بازگو نماید، خاطرات اتوبیوگرافی شخصی مشهور را به گوش شما برساند و بسیاری زمینه‌های دیگر. این داستان‌های روایی عموما چندین قسمت، یا حتی فصل را در بر می‌گیرند.

ممکن است چندین صداپیشه آن را به اجرا در ‌آورند؛ یا حتی گفتگوهایی توام با جلوه‌های صوتی و موزیکال، برای غنی‌سازی داستانِ پادکست صورت گیرد. شرکت‌های سازنده‌ی این نوع پادکست، گاهی از بازیگران مشهور، خوانندگان پرطرفدار و... به عنوان استعدادهای صداپردازی استفاده می‌کنند. از میان بازیگرانی که برای تولید پادکست نیز به کار گرفته شده‌اند، می‌توان به دمی مور، کریستین ویگ، رامی ملک و... اشاره نمود.

حتی گاهی تولیدکنندگان محتواهای دیجیتال، مانند اسپاتیفای، نتفلیکس، دی‌سی کامیکس، مارول کامیکس و... نیز در کنار انتشار داستان‌های علمی-تخیلی خود، پادکست‌های فیلم‌نامه‌ایِ مختص محتواهای خود را منتشر می‌نمایند. این دست پادکست‌ها، طیف گسترده‌ای از ژانرها را در برمی‌گیرند.

• کتاب‌های صوتی و رمان-پادکست‌ها:

این سبک پادکست، فرمی ادبی‌ست که مفاهیم پادکست و کتاب صوتی را با هم ترکیب می‌نماید. درست مانند یک کتاب ادبی باارزش و قدیمی، این مدل پادکست نیز بار ادبی و ارزش بسیار بالایی دارد. قسمت‌های رمان-پادکست، معمولا طبق یک برنامه‌ی زمانی خاص منتشر می‌شود. مثلا می‌تواند هفته‌ای یک بار باشد. یا حتی به طور نامنظم و ناگهانی منتشر شود.

• ویدیو پادکست:

ای سبک، به اختصار Vodcast نیز نامیده می‌شود و به پادکستی گفته می‌شود که شامل محتواهای ویدیویی گردد. معمولا سریال‌های وب‌های تلویزیونی را نوعی پادکست ویدیویی در نظر می‌گیرند. از میان ویدیو پادکست‌های معروف، می‌توان به Dead End Days اشاره کرد؛ که نوعی کمدی سیاه سریالی‌ست و موضوع آن درباره‌ی دنیای زامبی‌هاست.

• پادکست‌های زنده:

پادکست می‌تواند به صورت زنده پخش شود، یا از پیش ضبط شده باشد. پادکست‌های زنده معمولا پس از فروش بلیط، در اختیار کاربران قرار می‌گیرند. پادکست‌های خبری، ممکن است به صورت زنده پخش شوند. برخی روادید خاص نیز، پادکست‌ها را به طور زنده برای مخاطبان اجرا می‌کنند.