صنایع دستی، از آغاز تاکنون

می‌توان گفت قدمت صنایع دستی با خلقت بشر برابری می‌کند. اولین صنایع کار دست بشر وسایلی بودند که برای رفع نیازها و انجام امور شخصی و شکار ساخته شدند. از نمونه‌های اولیه این صنایع  می‌توان به سلاح‌ها، البسه، انواع ظروف و... اشاره کرد. اما این صنایع رفته رفته شکل دیگری به خود گرفتند تا جایی که از وسایل اولیه انجام امور زندگی فاصله گرفته و به یک هنر تبدیل شده‌اند؛ هنری برای نشان دادن فرهنگ، آداب و رسوم کشورها و خطه‌های گوناگون.

در ایران نیز، همچون دیگر کشورهای باسابقه و قدمت‌دار، این هنر از سابقه دیرینه‌ای برخوردار است. جای‌جای ایران را که بگردیم، هر شهر دارای صنایع دستی منحصربه‌فرد خویش است که نشان از تاریخ و تمدن آن منطقه دارد و می‌توان گفت هویت فرهنگی مردم آن منطقه را نشان می‌دهد.

در این مقاله به گستردگی صنایع دستی در ایران و اهمیت صنایع دستی خواهیم پرداخت. اگر خودتان نیز بخواهید در این زمینه با کاهش هزینه تولید محتوا انجام دهید، پیشنهاد ما انتخاب سایت رایا مارکتینگ می‌باشد.

گستردگی صنایع دستی در ایران

همانطور که از تاریخ و از زبان نویسندگان و باستان‌شناسان ایرانی و خارجی استنباط می‌شود، مردمان ایران‌زمین از همان ابتدا که تمدن خود را در فلات ایران شکل داده‌اند، توانسته‌اند دست به ساخت ابزارهای گوناگون بزنند و حیات و بقای خود را در این سرزمین پهناور و چهارفصل ممکن سازند. از این رو می‌توان گفت صنایع دست ساز (Craft Industry) در ایران قدمت و پیشینه‌ای کهن دارد و دارای شاخه‌های متعدد است و از لحاظ مکانی دارای گستردگی و وسعت چشمگیری است.

درست است که دسته‌بندی صنایع دستی مردمان ایران‌زمین به دلیل گستردگی فراوان، بسیار دشوار است و هر خطه از ایران، صنایع دستی منحصربه‌فرد خود را دارد. ما در این مقال، صنایع دستی را در ایران به چهار دسته تقسیم می‌کنیم که عبارتند از صنایع دستی هرمزگان، صنایع دستی شمال ایران، صنایع دستی شمال شرق ایران و صنایع دستی اصفهان.

صنایع دستی هرمزگان

امروزه این صنایع در کشور ما علاوه بر این که برطرف‌کننده نیازهای مردمان منطقه است، یکی از راه‌های درآمدزایی و مکمل اقتصاد خانواده‌های ایرانی است. در استان هرمزگان این هنر ارزشمند به یک صنعت تبدیل شده و از جمله این صنایع ساخت دست می‌توان به گلابتون دوزی، خوس دوزی، بادله دوزی و زردوزی اشاره کرد. تولید صنایع دستی هرمزگان در میان اهالی بندرعباس، بندرلنگه، بستک، میناب، کیش و قشم کاملاً رایج است و از دیرباز برای تزئین لباس از آنها استفاده کرده‌اند. حصیربافی و سفالگری نیز از جمله صنایع دستی رایج در این مناطق است.

صنایع دستی شمال ایران

شمال ایران با آب و هوای مثال زدنی‌اش همواره میزبان مردم ایران از جای‌جای کشور و همچنین توریست‌های (Tourism) خارجی بسیار است. از همین رو این صنایع در شمال ایران از گستردگی بسیاری برخوردار است که از جمله آنها می‌توان به قالی‌ بافی، گلیم‌ بافی، جاجیمچه بافی، بافت گلیم، چوقا، شمد و ملحفه، سوزن دوزی، رنگرزی و چاپ سنتی، سفالگری و سرامیک سازی، فرآورده های پوست و چرم ، هنرهای مرتبط با فلز، هنرهای مرتبط با چوب، حصیربافی، طراحی سنتی و نگارگری، صحافی و جلدسازی سنتی، صنایع دستی دریایی، عروسک سازی، قالی بافی و گلیم بافی اشاره کرد

صنایع دستی شمال شرق ایران

صنایع دستی در مناطق شمال شرقی ایران (خراسان شمالی، جنوبی و رضوی) از گستردگی و اهمیت فراوانی برخوردار است. از جمله این هنرها که اقتصاد منطقه را نیز رونق بخشیده است می‌توان به این موارد اشاره کرد: قالی بافی، ابریشم‌کشی، شعربافی، نمدبافی، نمد‌مالی، گلیم‌بافی، پوستین‌دوزی، سنگ‌تراشی و قلم‌زنی روی سنگ، فیروزه‌تراشی، سفالگری، سبد و حصیربافی، چاروق و گیوه، فرآورده‌های چوبی و فلزی، نقاشی روی چرم و غیره.

صنایع دستی اصفهان

اصفهان در طول قرن‌های متمادی به عنوان خاستگاه هنر اصیل ایرانی در جهان شناخته شده است و این شهر تاریخی را مهد صنایع دستی خاص و هنرمندانه می‌دانند. ذوق، هنر، پشتکار و توانایی‌های هنرمندان اصفهانی موجب شده است تا دست‌سازه‌های اصفهان نه تنها در کشورمان، بلکه در بازارهای بین‌المللی نزد مسافران و گردشگران هواخواهان بسیاری داشته باشد. از جمله دست سازه های اصفهان می‌توان به این موارد اشاره کرد: خاتم، مینا، مینیاتور، نقاشی روی صدف، نمد‌مالی، خراطی، قالی‌بافی، گلیم‌بافی، زری و مخمل‌بافی، ملیله و نقره‌سازی، چشمه‌دوزی، قلم‌کاری، قلم‌زنی روی مس و برنج، ورشوسازی، کاشی‌سازی، گچ‌بری، گره‌چینی، قلمدان‌سازی، خوش‌نویسی، مس‌گری، منبت‌کاری، سفالگری، نقاشی و صحافی.

پر واضح است که صنایع دستی بسیاری در دیگر مناطق ایران‌زمین وجود دارد که در مورد آنها می‌توان کتاب‌ها نوشت. اما پرداختن به آنها از این مقال خارج است. اگر بخواهیم به برخی از آنها اشاره کنیم عبارتند از انواع فرش‌های دست‌باف که در مناطق مختلف کشور بافته می‌شود. از فرش‌های نفیس تبریز گرفته تا فرش همدان، بروجرد، شاهسون و بسیاری از مناطق کردنشین و لرنشین کشور. دیگر صنایع دستی مشهور ایران‌زمین عبارتند از پوشاک سنتی، کاشی و سرامیک، دست‌سازه‌های فلزی و سنگی و صنایع دستی آبگینه. هنر با دستان مردان و زنان ایرانی عجین است و دست‌سازه‌های ایرانیان را می‌توان در جای‌جای این سرزمین مشاهده کرد و از آن لذت برد.

اهمیت صنایع دستی

صنایع دستی مظاهر منحصر به فردی هستند و فرهنگ، سنت و میراث را نشان می‌دهند. صنعت صنایع دستی یکی از بخش‌های مهم تولیدی کشورمان است. تلاش‌های مختلفی برای تعریف این صنعت گسترده و متنوع برای بهبود اقتصاد ما صورت گرفته‌است.

رنگی از صنایع دستی در خانه شما و این چیزی است که آپارتمان خالی شما را به خانه‌ای گرم و دوست داشتنی تبدیل می‌کند که در آن احساس راحتی می‌کنید. احساس خانه در چیزهای کوچک و داستان‌های کوچکی که هر وسیله‌ای با خود به همراه دارد پنهان است. دلیل خرید صنایع دستی نیز همین است. هر کاردستی داستانی دارد، داستانی از شور و شوق صنعتگرانی که آن را خلق کرده‌اند یا الهام‌بخش او برای ساختن آن. به همین دلیل است که قطعات کاردستی برای هر خانه‌ای مناسب است.

اهمیت فرهنگی

صنایع دستی نقش بسیار مهمی در بازنمایی فرهنگ و سنت‌های هر کشور یا منطقه‌ای دارد. صنایع دستی وسیله مهمی برای حفظ هنر غنی سنت‌ها، میراث (Heritage) و فرهنگ ما، مهارت‌ها و استعدادهای سنتی است که با سبک زندگی و تاریخ مردم مرتبط است.

اهمیت اقتصادی

صنایع دستی از نظر توسعه اقتصادی بسیار مهم است. آنها فرصت‌های شغلی فراوانی را حتی با سرمایه گذاری کم فراهم می‌کنند و به یک رسانه برجسته برای درآمد خارجی تبدیل می‌شوند. در سال‌های اخیر اهمیت صنایع دستی به دلیل ارزش‌‎های فرهنگی و مالی آنها افزایش یافته‌است. صنایع کوچک از جمله صنایع دستی می‌توانند نقش مهمی در توسعه اقتصاد کشورهای توسعه یافته و در حال توسعه داشته باشند. 90 تا 95 درصد از کل محصولات صنعتی جهان در کارگاه‌های کوچکی تولید می شود که کمتر از 100 نفر دارند.

در کشورهای آسیایی، صنایع دستی از نظر کیفیت و حجم به اندازه محصولات مکانیزه مورد توجه قرار گرفته و منبع اصلی درآمد خارجی آنها از طریق صادرات است. تمرکز این کشورها بر توسعه صنعت صنایع دستی برای تقویت اقتصاد است. صنعت صنایع دستی منبع درآمد مهمی برای جوامع روستایی است که صنعتگران از جمله تعداد زیادی از زنان را در کار دارند.

محصولات دست ساز از یک صنعت در مقیاس کوچک را می‌توان به راحتی با کمک نمایشگاه‌های تجاری و نمایشگاه‌هایی به بازار عرضه کرد که استعدادهای منحصر به فرد را به جهان نشان می‌دهد. فروش محصولات منحصر به فرد یا اقلام دست ساز تزئینی می‌تواند نرخ صادرات یک کشور را افزایش داده و از این رو رشد اقتصادی را افزایش دهد. رشد اقتصادی را می‌توان با ایجاد اشتغال و تبدیل مناسب مواد اولیه بومی به محصولات مفید نیز به دست آورد.

اهمیت خلاقانه

این بخش بسیار خلاق است و طیف گسترده‌ای از محصولات صنایع دستی را تولید می‌کند که مصرف و علاقه زیادی به آن دارند. این یک بخش محلی نیست و به بازارهای داخلی و بین المللی گسترش یافته است. تولید چنین محصولاتی شامل تولیدات داخلی و همچنین خارج از کشور است. برای تطبیق تقاضا و عرضه با کیفیت برتر، نیاز به پشتیبانی فناوری و نوآوری بیشتر با منحصر به فرد بودن در صنعت از جمله کمک صنعتگران که استعداد واقعی هستند و برای همیشه در این زمینه بوده‌اند، وجود دارد.

به شما پیشنهاد می‌کنیم مقاله "تولید محتوا برای صنایع دستی" را نیز مطالعه کنید تا در این زمینه دید قوی و کاملی به‌دست آورید.

هر استعداد یا مهارتی که دارید، در صورت برآورده شدن شرایط و معیارهای کیفیت، می‌توانید به مشتریان بفروشید. شما باید با دانش و مهارت خود محصولات صنایع دستی بسازید. در مرحله اول، ممکن است برخی اشتباهات را انجام دهید، اما تمرین و بهبود خلاقیت مطمئناً به دست می‌آید. با داشتن مهارت و توسعه مناسب، شانس قطعی برای توسعه مشاغل خود وجود دارد. این بهترین بستر برای افزایش علایق و مهارت‌های شما است.

سازگاری با محیط زیست

موادی که زباله تلقی می‌شوند اغلب ظرف زباله را پر می‌کنند. در این نوع کسب و کار بیشترین استفاده از مواد اولیه از زباله‌های بازیافتی، بطری‌ها و غیره به دست می‌آید. برخی از اقلام خانگی مانند لیوان پلاستیکی، قوطی، جعبه مقوایی، سنجاق، دکمه، مجله و لباس‌های قدیمی نیز برای ساخت صنایع دستی استفاده می‌شود. بنابراین، به بازیافت زباله کمک می‌کند. جذاب ترین چیز در مورد اقلام صنایع دستی، ویژگی‌های زیست محیطی (Environmental features) است. از تکه‌های چوب، پلاستیک‌های بازیافتی، بطری‌ها و سایر مواد زائد استفاده کنید که قطعات زیبایی از لوازم صنایع دستی می‌سازند. آنها ماشینی نیستند.

بنابراین، انرژی کمتری مصرف می‌کنند و حداقل مقدار ضایعات را تولید می‌کنند. بیشتر محصولات دست ساز نسبت به محصولات کارخانه‌ای زیست تخریب پذیرتر و سازگار با محیط زیست هستند. همچنین کاملاً عاری از مواد و مواد شیمیایی خطرناک است.

در دسترس بودن مواد اولیه

از آنجایی که صنایع دستی تماماً در مورد ساخت صنایع دستی با چیزهای موجود است، مواد اولیه بسیار ارزان و خرید آسان است. فرض کنید، اگر صنعت صنایع دستی کوچک است که مبلمان، لباس و محصولات گلدوزی شده تولید می‌کند، مواد اولیه به راحتی در دسترس است یا صنعت نیز از محصولات بازیافتی استفاده می‌کند.

کسب درآمد با خوداشتغالی

این یکی از بهترین راه‌ها برای ریشه کن کردن بیکاری است. فرصت‌های بیشماری برای کشف مهارت‌ها و استعدادها فراهم می‌کند. زنان خانه دار و بیکار می‌توانند اوقات فراغت خود را صرف یادگیری مهارت‌های صنایع دستی کنند تا درآمد خوبی کسب کنند. تولید درآمد به کیفیت مهارت‌هایی که دارید، منابع و سرمایه‌گذاری‌هایی که برای تجارت صنایع دستی اختصاص می‌دهید بستگی دارد. همچنین برای کسب درآمد بالا لازم است بازار و مخاطبان هدف را پیدا کنید.

کیفیت خوب و منحصر به فرد

محصولات دست ساز با کیفیت خوب وارد بازار می‌شود. از این رو، مردم می‌توانند کاملاً به آنها اعتماد کرده و آنها را خریداری کنند. معمولا صنایع دستی منحصر به فرد هستند زیرا خلاقیت نقش مهمی در این تجارت دارد. با توجه به عامل منحصر به فرد بودن، طرح‌ها و آثار صنایع دستی واقعاً خریداران بسیاری را در سراسر جهان شگفت زده می‌کند.

سخن آخر

در این دنیای صنعتی، مردم همیشه به دنبال محصولات مارک‌دار هستند. جدای از این، برخی از افراد دست ساز با کیفیتی به نام صنایع دستی نیز خریداری می‌کنند. تجارت صنایع دستی در بسیاری از نقاط جهان رو به رشد است. اگرچه صنایع دستی جزو کارهای سنتی محسوب می‌شود، اما مزایا و فواید زیادی در آن وجود دارد.

در صورتی‌که قصد داشته‌باشید در زمینه صنایع دستی تولید محتوا انجام دهید، به شما پیشنهاد می‌کنیم سایت رایا مارکتینگ را انتخاب کنید زیرا با داشتن نویسندگان متخصص، سفارش شما را با بیشترین کیفیت و در کم‌ترین زمان ممکن تحویل خواهند داد.